Cũng như bao nét ẩm thực khác của các đồng bào dân tộc trên dải đất hình chữ S. Nét ẩm thực đặc sản của người Chăm tại Ninh Thuận là hình ảnh đại diện cho điều kiện khí hậu nắng gió. Mỗi đặc sản là một tinh thần nói lên sự bình dị, giản đơn trong cuộc sống.

Nếu có một chút so sánh về ẩm thực của hai dân tộc Kinh và Chăm tại vùng đất xứ nắng. Mặc dù nguyên liệu đều có xuất phát từ đồng nội, núi rừng và biển cả. Tuy nhiên, theo hương vị và cách chế biến đã tạo nên một sự khác biệt khó trùng lẫn. Chính vì điều này mà nét ẩm thực của từng dân tộc mang một dấu ấn riêng.

Nhẹ nhàng với những món ăn bình dị

Với người Chăm tại Ninh Thuận, ẩm thực là những thứ không cao sang, mà ẩm thực chính là nét tinh tế và sự bình dị. Nét tinh tế và sự bình dị này là những thứ mà bất kỳ ai cũng cảm nhận được. Đó là thứ tưởng chừng không phải là đặc sản nhưng thật chất là đặc sản.

Vậy, đó là những món nào?

Cháo trắng

Món đầu tiên nằm trong danh sách những món ăn bình dị của người Chăm Ninh Thuận sẽ không đâu xa lạ, đó chính là món cháo trắng. Một món ăn quá đỗi quen thuộc với từng người và chẳng ai ngờ đây sẽ là món được xem là đặc sản của người Chăm tại Ninh Thuận. Tuy nhiên, đó là suy nghĩ trong từng người, còn với người Chăm tại Ninh Thuận. Cháo trắng là món ăn chứa rất nhiều ý nghĩa sâu sắc.

Theo quan niệm của người Chăm, cháo trắng là món ăn tinh khiết, sạch sẽ và rất tốt cho dạ dày. Ăn cháo trắng là lúc nhìn lại cuộc sống trong những ngày còn sống trong vòng tay âu yếm của mẹ. Ăn cháo trắng là lúc để biết ơn những người đã khổ công trồng lúa tạo ra hạt gạo; và ăn cháo trắng là lúc thể hiện cho mong ước bình yên, an lành. Chính vì vậy mà cháo trắng đã trở thành món ăn truyền thống của người chăm tại Ninh Thuận trong những bữa sáng.

Cà dĩa chiên

Tiếp theo trong danh sách các món ăn bình dị của người Chăm Ninh Thuận chính là món cà dĩa chiên. Một món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng chứa rất nhiều điều tinh túy.

Cà dĩa là một loại cà to, người dân địa phương tại Ninh Thuận hay gọi với một cái tên khác là ca bom. Loại cà có vị thơm dịu nhẹ và phần ruột rất xếp và dẻo. Chính vì thế mà cà dĩa là nguyên liệu lý tưởng cho việc chế biến các món chiên và xào. Và đây cũng chính là thứ để tạo nên món ăn ngon hấp dẫn của người Chăm Ninh Thuận.

Thưởng thức món cà dĩa chiên, người Chăm thường hay nói sẽ rất tốn cơm. Bởi lẽ, khi trộn cơm với cà, cái mặn mặn, béo báo, cay cay cộng thêm cái thơm dịu, ngọt ngào. Thì bất kể là ai cũng đều thầm khen không ngớt.

Canh bồi

Sau hai món cháo trắng và cà dĩa chiên, món thứ ba trong danh sách các món ẩm thực bình dị của người chăm là canh bồi. Một loại canh rất được người Chăm yêu thích vì độ ngon và thanh mát của nó.

Khác với những món canh rau mà bạn thường thấy trong những bữa ăn của người Việt. Món canh bồi của người Chăm Ninh Thuận được chế biến một cách lạ mắt đầy thú vị.

Để có một tô canh bồi ngon, người nấu canh phải lựa chọn những cộng rau non xanh mướt và phải chế biến theo một nguyên tắc nhất định. Đặc biệt là phải nêm nếm theo khẩu vị truyền thống để tạo nên một nồi canh không chỉ thơm ngon mà đó còn phải là một liều thuốc quý. Vì vậy mà khi thưởng thức một miếng canh bồi của người Chăm Ninh Thuận là đồng nghĩa đang tận hưởng một điều tinh túy của ẩm thực đồng nội.

Canh bầu cá cơm

Sau món canh bồi thanh mát với độ thanh mát, ngon ngọt. Một món canh nữa mà chắc ai cũng thích nếu có dịp thưởng thức chính là món canh bầu cá cơm. Một món ăn giản dị nhưng thanh tao đến nổi lạ kỳ.

Khác với nhũng món canh được nấu từ cá biển cùng các loại rau củ quả. Món canh bầu cá cơm cuốn hút ánh nhìn người khác bằng hương thơm dậy múi rau é ngào ngạt. Và khi thưởng thức, món canh vừa dịu ngọt vừa dậy mùi lại làm cho người ta thích thú bởi sự béo bỡ và thanh đạm nhẹ lòng.

Mặn nồng với các món mắm đặc biệt

Nhắc đến ẩm thực và đặc sản của người Chăm tại Ninh Thuận, ngoài việc nói đến những món ăn thuần túy, bình dị; thì các món mắm là điều không thể không nhắc đến.

Có thể nói rằng, mắm của người Chăm không chỉ mang hương vị đặc biệt mà mắm của người Chăm còn thể hiện nhiều nét đặc biệt trong truyền thống, văn hóa, ẩm thực. Thế, đó là những món mắm nào?

Mắm lòng cá (mắm ruột)

Đầu tiên, đại diện trong các loại mắm của người Chăm Ninh Thuận, chính là món mắm lòng cá hay còn gọi là mắm ruột. Một loại mắm được làm từ lòng các loại cá biển như: cá Ngừ, cá lồ ồ, cá Quê, cá Thu…

Cách làm ra loại mắm này cũng rất đơn giản. Chỉ cần có lòng cá, đem đi rửa sạch sau đó trộn với muối hột loại to bỏ vào trong một cái hũ. Đem phơi nắng khoảng ba ngày là có thể dùng được. Tuy nhiên, lúc này mắm chứa sử dụng được vì rất mặn. Mà phải đem chế biến cùng với đường, tỏi, ớt, gừng, thịt ba rọi cắt nhỏ. Như thế thì mới là món mắm lòng cá hoàn hảo.

Thưởng thức món lòng cá ngon tuyệt hảo. Không đâu bằng khi ăn kèm với cơm trắng, cá đồng nướng, cà dĩa thái sống và các loại rau… Đảm bảo, dù là người có kén ăn thì cũng phải ăn căng bụng.

Mắm nêm (mắm cá)

Bên cạnh mắm lòng cá, thì mắm nêm là món mắm đã không còn xa lạ gì với nhiều du khách. Thế nhưng, thưởng thức mắm nêm như thế nào để gọi là ngon thì mới là điều quan trọng.

Thường thì các bạn chỉ ăn mắm nêm tại các hàng quán thì đó đã là mắm nêm đã chế biến theo dạng lỏng. Còn mắm nêm chính hiệu của nó thì phải là còn hiện trạng của con cá đang bị phân hủy. Đấy mới là thứ mắm ngon nhất. Và tất nhiên, với thứ mắm như thế này thì chỉ cần pha với chanh, đường, tỏi và ớt là đủ để ăn và nhớ mãi.

Thưởng thức món mắm nêm của người Chăm Ninh Thuận. Điều mà không gì ngon hơn khi ăn các loại cuốn, như cá đồng nướng cuốn rau, thịt dê nướng cuốn cà, gỏi rau cuốn bánh tráng… Đặc biệt là món bún chả chang ngậm mắm ăn với cà sống và xoài chua. Chỉ nói thôi là đã thèm chứ nói gì đến việc được thưởng thức tại chỗ.

Tuyệt hảo với những món gỏi rau xanh

Chắc hẳn, trên dải đất hình chữ S thì dân tộc nào cũng có món gỏi. Một món ăn khai vị được dùng trong những bữa tiệc họp mặt hoặc bữa cơm gia đình.

Với điều này thì người chăm tại Ninh Thuận cũng thế. Họ cũng có những món gỏi đặc trưng của mình để sử dụng và tiếp đãi khi trong nha có khách.

Gỏi xoài cá cơm

Gỏi xoài cá cơm là món gỏi rất được ưa chuộng trong đời sống ẩm thực của người Chăm nơi đây. Đa phần, khi có nguyên liệu cá cơm thì hầu hết người Chăm sẽ làm hai món là nấu canh bầu và làm gỏi xoài. Đó giống như một sở thích quen thuộc của người Chăm Ninh Thuận.

Một món ăn chỉ cần có cá cơm loại nhỏ đã được phơi khô và chiên cho giòn rụm. Xoài chua bào sợi, rau răm, nước đường hòa với cay nồng. Kèm theo đó là vị thơm ngạt của đậu phộng rang, chỉ thoáng chốc là đã có ngay một món ăn ngon lành.

Gỏi tôm rau

Bên cạnh món gỏi xoài cá cơm, món gỏi tôm rau cũng là món bất hủ của người Chăm Ninh Thuận. Chính vì là món ăn bất hủ, cho nên bạn sẽ dễ dàng nhận ra các món gỏi trong bữa ăn hàng ngày của gia đình người Chăm.

Khác với những món gỏi tôm được làm cùng với nhiều nguyên liệu rau củ quả khác. Món tôm rau của người Chăm chỉ vỏn vẹn ba thứ, tôm, rau và đậu phộng. Thêm vào đó là chút gia vị nêm nếm cho vừa ăn theo khẩu vị. Vừa ăn, vừa trò chuyện, thoáng chốc món gỏi sẽ hết lúc nào mà không ai hay biết.

Trên đây là những món ăn ẩm thực, đặc sản của người Chăm Ninh Thuận xin giới thiệu đến du khachs. Nếu có dịp đến với vùng đất xứ nắng Ninh Thuận, bên cạnh thưởng thức các món ăn thú vị của Phan Rang – Ninh Thuận, bạn đừng quên bỏ lỡ các món ăn ngon lành của người Chăm nơi đây.