Đập Nha Trinh – con đập huyền thoại giữa đôi bờ sông Dinh

Đập Nha Trinh được xây dựng trên dòng sông Dinh (sông Cái Phan Rang), thuộc địa bàn xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn; cách thành phố Phan Rang-Tháp Chàm khoảng 19km theo hướng Tây. Trải qua hàng thế kỷ, đây là con đập tràn nổi tiếng từ lâu không chỉ bởi vẻ đẹp của cảnh quan thiên nhiên, mà còn là nơi ẩn chứa trong mình những câu truyện thú vị về vị vua Pô Klong Garai với công lao to lớn “dẫn thuỷ nhập điền”.

Đập Nha Trinh

Đập Nha Trinh có chiều dài khoảng 385m, cao 5m và rộng 3m. Đây là con đập có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc cung cấp nước tưới cho nhiều cánh đồng lớn tại Ninh Thuận. Theo Báo Thanh Niên từng chia sẻ “Đập Nha Trinh đưa nước lên đồng qua hai kênh chính của hai bờ tả - hữu sông Cái. Riêng ở bờ nam qua huyện Ninh Phước, đến làng Phước An, con kênh lại tiếp tục chia hai nhánh. Nhánh kênh phía bắc gọi là kênh Chàm, còn kênh phía nam gọi là mương Nhật. Năm 1964, trong chương trình bồi thường chiến tranh, trước khi đào thêm một con kênh khác thuộc hệ thống thủy lợi Nha Trinh ở vùng Ninh Phước, các kỹ sư người Nhật đã tham khảo nhiều tài liệu cổ và tham vấn ý kiến của các cụ cao niên người Chăm rồi đi đến quyết định đào kênh dẫn nước theo chính “thiết kế” mà người Chăm đã đào dở dang từ gần 900 năm trước. Vì vậy, dòng kênh phía nam này được gọi mà mương Nhật, còn kênh ở phía bắc gọi là kênh Chàm”.

Hồ nước “vô cực” phía trên đập như tấm gương lớn phản chiếu cả một bầu trời xanh

Dòng nước sau khi tràn qua đập sẽ chảy rất mạnh, tạo nên cảnh quan vô cùng sống động, hoàn toàn trái ngược với hồ nước “vô cực” ở phía trên đập

Đến đập Nha Trinh du khách sẽ được nghe nhiều tích xưa, trong số đó phải kể đến câu truyện về loài cá rô gai không sinh sống trên thượng nguồn con đập. Theo Báo Ninh Thuận từng viết “Ngày xưa, dưới thời vua Po Kong Girai (Shinhavarmen II từ khoảng năm 1151 – 1205), khi tiến hành xây dựng đập Nha Trinh, nhà vua có giao cho vị cận thần Po Klong Kasait - một công trình sư về thủy lợi hàng đầu của nước Champa lúc bây giờ để thiết kế, chỉ đạo, kiểm tra đôn đốc công trình xây dựng đập Nha Trinh. Ngoài việc đôn đốc nhân dân đắp đập, để có cá cải thiện bữa ăn, Po Klong Kasait đã cho thả lưới bắt cá. Vào một ngày kia, dưới trời nắng gắt vùng xứ nóng, Po Klong Girai đến kiểm tra đột xuất tiến độ công trình. Khi vua Po Klong Girai đi qua, thấy Po Klong Kasait ở dưới nước hai tay đang gỡ lưới, miệng thì đang ngậm một con cá rô. Nhà vua thấy thế bật cười to, Po Klong Kasait nhìn lên và cũng cười theo. Không ngờ, khi Po Klong Kasait vừa mở miệng thì con cá đã tuột vào cuống họng làm cho Po Klong Kasait ngạt thở, đớn đau, la hét ầm ĩ. Po Klong Girai thấy thế vội đọc thần chú. Lời thần chú của Po Klong Girai vừa dứt, con cá rô đã bật ra khỏi cổ họng Po Klong Kasait rớt xuống nước bơi đi. Po Klong Kasait thấy uất trong người liền hầm hực nặng lời nguyền rủa: “Lũ cá rô chết tiệt này, chúng bay mãi mãi không được sống từ vùng này trở về thượng nguồn”. Có lẽ lời nguyền của Ngài đã đúng vào “giờ thiêng - tuk sunit” nên từ đó đến nay, các ao hồ, sông nước vùng này hầu như không bao giờ có loài cá rô gai sinh sống!”...

Theo như tích xưa, “các ao hồ, sông nước vùng này hầu như không bao giờ có loài cá rô gai sinh sống” _ảnh internet

Từ những câu truyện về quá trình xây dựng con đập, cùng với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, không khí trong lành, mát mẻ của đôi bờ sông Dinh, hi vọng sẽ mang đến cho du khách một trải nghiệm khó quên tại con đập huyền thoại này nhé!./.

Anh Quí-Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch Ninh Thuận