Vườn Quốc gia Phước Bình ở Ninh Thuận (Kỳ 5): Thế giới của những con bò tót quý hiếm "khỏe như vâm"

Điểm nhấn đặc biệt ở Vườn Quốc gia Phước Bình (huyện Bác Ái tỉnh Ninh Thuận) so với các khu bảo tồn thiên nhiên khác trên cả nước bởi ở đây có đàn bò tót lai 12 con, gồm 10 con F1, 1 con F2 và 1 con F3 đang sinh sống.

Đây chính là đàn bò tót lai nổi tiếng khắp cả nước và hiện đang được nuôi thả bán hoang dã tại vườn thực vật thuộc quản lý của Vườn Quốc gia Phước Bình. Tại đây, các cá thể bò tót lai đã "thay da đổi thịt", da căng và lông bóng mượt, linh hoạt thấy rõ.

Bò tót rừng "si tình" bò cái nhà

Câu chuyện của những chú bò tót lai được người dân truyền tai nhau từ năm 2008. Thời điểm đó, một con bò tót đực to khỏe trong đàn bò tót gần 30 con cư trú ở các cánh rừng giáp ranh giữa Lâm Đồng và Ninh Thuận bỗng nhiên tách bầy, lang thang xuống vùng rừng dưới chân núi Tà Nin, thuộc tiểu khu 20 của Vườn Quốc gia Phước Bình.

Bò tót rừng tách đàn về "ve vãn" với bò nhà ở Vườn Quốc gia Phước Bình năm 2008. (Ảnh: CTV)

Sau vài tháng tạm cư và si tình, con bò tót này đã "tán tỉnh" được mấy nàng bò cái nhà do đồng bào Raglai chăn thả tự do ở địa phương. Kết quả của mối tình đó đã cho ra gần 20 cá thể bò tót lai F1.

Để duy trì và phát triển nguồn gien quý hiếm từ bò tót để lại,  đầu năm 2012, Sở khoa học và công nghệ 2 tỉnh Ninh Thuận và Lâm Đồng thống nhất mua lại 10 con bò tót lai của người dân, với kinh phí hơn 1,9 tỉ đồng.

Việc này nhằm thực hiện đề tài khoa học, nghiên cứu giám định di truyền và đánh giá khả năng phát triển của bò lai F1 giữa bò tót (bos gaurus) và bò nhà (bos taurus) tại Vườn Quốc gia Phước Bình .

Sau đó, Trung tâm ứng dụng Khoa học công nghệ Lâm Đồng tiếp tục kế thừa chủ trì thực hiện đề tài cấp quốc gia "Khai thác và phát triển nguồn gien bò quý hiếm tại vùng giáp ranh 3 tỉnh Ninh Thuận - Lâm Đồng - Khánh Hòa" với với tổng kinh phí hơn 3 tỷ đồng. Đến tháng 6/2019 thì kết thúc đề tài.

Đàn bò tót lai gầy trơ xương do thiếu ăn từng gây xôn xao dư luận tháng 9/2020. (Ảnh: Đức Cường)

Tháng 10/2020, dư luận xã hội cả nước bức xúc trước thông tin đàn bò tót 11 con do Trung tâm ứng dụng khoa học và công nghệ tỉnh Lâm Đồng quản lý và nuôi nhốt tại thôn Bạc Rây 2, xã Phước Bình, Huyện Bác Ái (Ninh thuận) gầy trơ xương do thiếu ăn.

Đến tháng 10/2020, đàn bò được bàn giao lại cho Vườn Quốc gia Phước Bình quản lý và chăm sóc. Thời điểm bàn giao, đàn bò tót lai gồm 10 con bò tót lai F1 (5 con đực, 5 con cái) và 1 con bò tót lai F2 giống cái.

Đến cuối tháng 12/2020, bò tót F2 tiếp tục sinh con là thế hệ F3. Từ tháng 6/2021 đến nay, đàn bò tót đã được di chuyển về nơi ở mới trong khuôn viên rộng lớn khoảng 5 hecta, trong phạm vi rừng thực vật thuộc quản lý của Vườn Quốc gia Phước Bình.

Bò tót lai sau khi được đưa về nơi ở mới hiện nay. (Ảnh: Đức Cường)

Tại đây, đàn bò được chăm sóc thường xuyên bằng thức ăn tươi xanh và được tự do đi lại trong môi trường tự nhiên bán hoang dã. Nhờ môi trường này mà đàn bò bắt đầu "hồi sinh", con nào cũng nhanh nhẹn, thay da đổi thịt từng ngày, da căng và lông bóng mượt, linh hoạt thấy rõ.

Điểm nhấn hút khách du lịch

Hiện tổng đàn có 12 con, đang được vườn quốc gia Phước Bình quản lý và chăm sóc để phục vụ nhu cầu tham quan du lịch, đồng thời tiếp tục thực hiện đề án nghiên cứu và bảo tồn nguồn gen bò tót quý hiếm ở Ninh Thuận.

Vừa tham quan và ghi lại những khoảnh khắc hiếm có về những con bò tót lai, bà Vương Thị Nguyệt Ánh đến từ tỉnh Sóc Trăng cho biết, sau nhiều lần chỉ thấy được trên sách báo thì đây là lần đầu tiên được tận thấy bò tót ở Phước Bình nên cảm thấy rất thích thú.

"Đây là điểm đặc biệt mà mà không phải tỉnh nào cũng có, do đó vườn Quốc gia Phước Bình nói riêng và tỉnh Ninh Thuận nói chung nên khai thác để thu hút khách du lịch đến tham quan, tìm hiểu về bò tót." bà Ánh chia sẻ.

Du khách hứng thú tham quan và ghi lại hình lưu niệm với những chú bò tót lai. (Ảnh: Đức Cường)

Là người say mê nghiên cứu, du khách Nguyễn Hữu Hiệp, Phó giáo sư tiến sĩ tại Đại học Cần Thơ cho biết, đây là đàn bò tót đặc biệt ở Việt Nam và cần được bảo vệ tốt nguồn gen cũng như để phát huy hết tiềm năng du lịch cho địa phương. "tôi nghĩ ngoài bò tót thì nơi đây cũng còn nhiều loài động thực vật rất quý hiếm khác cần được nhân rộng và bảo tồn để phát huy." ông Hiệp cho hay.

Anh Nguyễn Khánh Bảo, Giám đốc trung tâm giáo dục và dịch vụ môi trường rừng, Vườn Quốc gia Phước Bình cho biết, ngoài các tour tham quan trải nghiệm sinh thái rừng thì việc đầu tiên khi du khách đến với Vườn Quốc gia Phước Bình là tìm hiểu và tham quan nơi nuôi dưỡng đàn bò tót lai.

"Hầu như các du khách đến đây đều không bỏ lỡ việc tham quan và tìm hiểu về bò tót, đây cũng là một trong những trải nghiệm đối với du khách khi đến với Phước Bình mà không nơi đâu có được."

Định hướng của trung tâm giáo dục và dịch vụ môi trường rừng, Vườn Quốc gia Phước Bình trong thời gian tới sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động du lịch sinh thái, du lịch rừng với một trong những điểm nhấn đó là  tham quan trải nghiệm để tìm hiểu về đàn bò tót lai.

Ngoài được tham quan và trải nhiệm thực tế với những chú bò tót lai "bằng da bằng thịt" thì hiện nay tại Vườn Quốc gia Phước Bình vẫn còn lưu giữ lại hình ảnh mô phỏng bản góc của chính cá thể bò tót đực trước đây đã giao phối với bò nhà.

Được biết, bản mô phỏng được trưng bày tại Vườn Quốc gia Phước Bình thể hiện hầu như nguyên bản của cá thể bò tót cha trước đây, với lớp da và xương của chính cá thể bò tót này...

 Nguồn: danviet.vn