Tháp Po Rome Ninh Thuận - kiến trúc chùa tháp trẻ tuổi nhất của người Chăm
Khi nhắc tới Ninh Thuận, người ta thường nghĩ đến vô số các di tích lịch sử, công trình kiến trúc và nghệ thuật đặc sắc của người Chăm. Những ngôi đền tháp cổ kính, lộng lẫy nhưng bí ẩn ở miền Trung vẫn mang sức hút đặc biệt đối với các tín đồ du lịch. Đền tháp Po Rome Ninh Thuận là 1 kiến trúc như thế. Cùng với Tháp Hòa Lai và Tháp Po Klong Garai thì ngôi tháp này được biết đến là một trong ba đền tháp linh thiêng nhất của vùng đất Panduranga xưa. Đây là một điểm đến hấp dẫn không thể bỏ qua trong hành trình khám phá Ninh Thuận của nhiều du khách.
Giới thiệu về tháp Po Rome Ninh Thuận
Tháp Po Rome Ninh Thuận là công trình kiến trúc của người Chăm xưa, được xây dựng trên một ngọn đồi thuộc thôn Hậu Sanh, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận. Đây là di tích được công nhận là lịch sử quốc gia, nằm cách trung tâm thành phố Phan Rang - Tháp Chàm tầm 15km về hướng Nam, cách trung tâm của huyện Ninh Phước 7km và quốc lộ 1A 6km.
Tháp Po Rome Ninh Thuận
Sau hơn 17 thế kỷ tồn tại, tháp Po Rome vẫn là bức tranh tuyệt đẹp, phản ánh thời đại vàng son của vương quốc Chăm Pa. Đây cũng là nơi để lưu giữ những kí ức về cuộc đời và sự nghiệp của Vua Po Rome, vị vua Chăm Pa độc lập cuối cùng.
Kiến trúc này là niềm tự hào của người Chăm Pa xưa
Đền tháp Po Rome Ninh Thuận là nơi tổ chức các hoạt động sinh hoạt văn hoá, tâm linh và các lễ hội truyền thống của người Chăm mỗi năm. Ngày nay, đây là điểm du lịch lý tưởng cho nhiều người muốn đến để tìm hiểu về văn hóa, lịch sử của cộng đồng người Chăm tại miền Trung nước ta.
(Ảnh: _nuyy510_)
Lịch sử của tháp Po Rome
Theo các tài liệu lịch sử ghi lại, tháp Po Rome Ninh Thuận được xây dựng vào cuối thế kỷ XVI, đầu thế kỷ XVII để thờ vị vua Po Rome theo phong cách kiến trúc Muộn, tương tự với Tháp Po Klong Garai. So với các cụm tháp Chăm khác ở Ninh Thuận thì đây là một trong những công trình kiến trúc có ít đường nét hoa văn, phù điêu và trang trí chạm khắc.
Mặc dù không được xây dựng với sự cầu kỳ và hoành tráng như Tháp Hòa Lai hay Tháp Po Klong Garai nhưng tháp Po Rome lại là một công trình tháp lâu đời nhất được xây dựng bằng gạch nung đỏ rất bề thế của người Chăm từ thời xa xưa. Điều đặc biệt là tháp vẫn giữ nguyên được giá trị to lớn về mặt kiến trúc và nghệ thuật điêu khắc mặc dù đã trải qua biết bao biến động của lịch sử.
Công trình được xây dựng từ cuối TK XVI - đầu TKXVII (Ảnh: Jamen)
Di chuyển đến tháp Po Rome Ninh Thuận
Để tới tháp Po Rome Ninh Thuận, bạn có thể đi bằng xe ô tô hoặc xe máy tùy theo sở thích. Nếu yêu thích phượt thì hãy tự thuê xe máy tại Phan Rang. Xuất phát từ trung tâm Phan Rang, bạn đi theo Quốc lộ 1A đến Ủy ban nhân dân xã Phước Dân rồi rẽ phải vào đường 703 và tiếp tục đi thêm 1km đến Ủy ban nhân dân xã Phước Hữu. Tại đây, hỏi đường người dân địa phương để tìm đến cửa hàng nội thất Hiếu Tính, rẽ trái và đi thêm khoảng 4km để đến quán cà phê võng. Từ đó, chỉ cần đi thẳng và theo tấm bảng chỉ dẫn khoảng vài trăm mét là sẽ đến tháp Po Rome.
Thời gian lý tưởng ghé đến tháp Po Rome
Bạn có thể tham quan tháp Po Rome Ninh Thuận vào bất kỳ thời điểm nào trong năm tùy thuộc vào thời gian rảnh của mình. Tuy nhiên, vì khu di tích này không có nhiều bóng mát và thời tiết tại Ninh Thuận thường nắng nóng gay gắt nên thời điểm lý tưởng nhất để tham quan là vào khoảng thời gian trước buổi trưa và cuối buổi chiều. Lúc này, khí hậu khá khá mát mẻ và nắng cũng không quá gay gắt, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc tham quan, chụp ảnh và tránh nóng cho du khách.
Bạn có thể ghé tới đây vào bất kỳ thời gian nào trong năm (Ảnh: hieu.ricky)
Kiến trúc của tháp Po Rome Ninh Thuận
Tháp Po Rome Ninh Thuận được coi là công trình kiến trúc bằng gạch cổ được bảo tồn tốt nhất của người Chăm ở vùng Panduranga. Khác với hầu hết các tháp Chăm khác, tháp Po Rome không phải là đền thờ các vị thần mà là đền thờ vua Po Rome, người được người Chăm phong thần sau khi qua đời.
Về mặt kiến trúc, các học giả cho rằng tháp Po Rome là bản sao không hoàn hảo của tháp Po Klong Garai. Kiến trúc này được xây dựng theo phong cách kiến trúc Hậu Bình Định, là phong cách đặc trưng của người Chăm vào thời kỳ hậu phong cách Hòa Lai (thế kỷ X đến thế kỷ XII).
Tòa tháp được xây dựng bằng gạch đỏ
Tháp bao gồm hai tháp chính, một điện thờ nhỏ hơn và một tháp phụ thờ Nữ hoàng Pra Sucih. Tháp chính là nơi thờ hoàng hậu Po Bia Sancan và vua Po Rome. Tháp nhỏ hơn là nơi thờ hoàng hậu Pra Sucih, gần đó là lăng mộ của vua Po Rome.
Điểm nổi bật của tháp là tòa tháp chính cao khoảng 8 mét và rộng 8 mét ở phần đế. Tháp quay mặt về hướng Đông, cửa chính có các lớp mái vòm với hình tượng thần Siva và ngọn lửa bên dưới. Tương tự như tháp Pô Klong Garai, Po Rome có cổng vào chính được đặt những bức tượng các vị thần bằng đá trong tư thế ngồi, khuôn mặt mang những nét đặc trưng riêng của địa phương.
Toàn cảnh tháp nhìn từ trên cao
Mái tháp chính có ba cấp, bốn tháp góc ở mỗi cấp được trang trí bằng hoa sen đá và ngọn lửa. Bên trong mỗi hốc mô phỏng là hình ảnh một vị thần đang ngồi trong tư thế cầu nguyện. Nội thất tháp đơn giản, có tượng vua Po Rome tạc từ Linga 8 đặt trên bệ gỗ. Gần tượng vua Po Rome là tượng hoàng hậu Po Bia Sancan cao khoảng 0,75m.
Tóm lại, tháp Po Rome là tháp Chăm nhỏ nhất ở Ninh Thuận và trẻ nhất trong số các tháp Chăm ở Việt Nam. Tuy nhiên, nó là cấu trúc cổ xưa được bảo tồn tốt nhất trong số đó.
Làm gì ở tháp Po Rome Ninh Thuận?
Ngắm nhìn kiến trúc cổ kính
Nếu đến với tháp Po Rome Ninh Thuận, du khách sẽ được ngắm nhìn vẻ đẹp kỳ vĩ, cổ kính và độc đáo đã tồn tại vững vàng qua hàng nghìn năm lịch sử. Công trình gồm tháp chính, tháp phụ và một miếu nhỏ. Tuy nhiên, điểm nhấn của công trình này là ngôi Tháp Chính cao 8m với đáy rộng gần 8m. Mặt chính tháp hướng về phía Đông và ở cửa điêu khắc có từng tầng vòng cung, bên dưới là tượng thánh Siva và khối đá hình ngọn lửa. Bên trong chánh điện là khu vực thờ vua Po Rome cùng hoàng hậu Po Bia Sancan với nội thất khá đơn giản.
Chiêm ngưỡng kiến trúc tòa tháp (Ảnh: _nuyy510_)
Tháp phụ được sử dụng để thờ hoàng hậu Pra Sucih và có lăng mộ của vua Po Rome. Khi đến đây, bạn sẽ được chiêm ngưỡng và chạm tay vào những viên gạch nung đỏ cổ xưa. Hướng dẫn viên sẽ kể cho bạn nghe về các câu chuyện, truyền thuyết ly kỳ của vương triều Po Rome thời hưng thịnh. Đó là niềm tự hào của người Chăm. Ngoài ra, bạn còn có thể thỏa sức chụp ảnh tại vô số góc sống ảo tuyệt đẹp. Hãy mang theo máy ảnh và vài bộ trang phục xinh xắn để lưu giữ những khoảnh khắc đáng nhớ.
Tham gia các hoạt động văn hóa
Tháp Po Rome Ninh Thuận không chỉ lưu giữ nhiều giá trị to lớn về mặt lịch sử và kiến trúc nghệ thuật mà còn là địa điểm để đồng bào người Chăm tổ chức các lễ hội truyền thống của mình. Hằng năm, có tổng cộng 4 lễ hội lớn được tổ chức tại đây, bao gồm:
Lễ cầu đạo (Yuer yang) sẽ được diễn ra vào tháng 4 ÂL
Lễ hội Katê sẽ được tổ chức vào tháng 7 ÂL
Lễ cúng tưởng nhớ mẹ Xứ sở sẽ được diễn ra vào tháng 9 ÂL
Lễ mở cửa tháp sẽ được tổ chức vào tháng 11 ÂL
Tháp Po Rome là nơi diễn ra nhiều lễ hội đặc sắc
Tháp Po Rome Ninh Thuận mặc dù không phải là một công trình kiến trúc đồ sộ và tráng lệ như các công trình khác nhưng nó đã để lại những giá trị văn hóa và tinh thần vô cùng to lớn cho thế hệ sau. Đây là một địa điểm du lịch tâm linh đặc biệt, mà nếu bạn có dịp đến với Ninh Thuận thì nên ghé thăm nha!
Nguồn: luhanhvietnam.com.vn
